Minimal art

Met de term Minimal Art duiden kunsthistorici een vorm van abstracte kunst aan, tegenwoordig bekender is onder het bredere begrip minimalisme. Over het algemeen verwijst men bij Minimal Art naar een periode in de jaren ’60 en begin jaren ’70. Men heeft het dan over kunstenaars zoals Donald Judd en Sol Lewitt. Minimalisme in bredere zin reikt verder dan beeldende kunst en er zijn vandaag de dag veel kunstenaars, vormgevers en architecten wiens werk je als minimalistisch kunt aanduiden. Ook zijn er kunstenaars die al voor de tweede wereldoorlog werk hebben gemaakt dat gerelateerd is aan wat later Minimal Art werd.

Minimalisme

In minimalistische kunst bedient men zich van eenvoudige vormen en composities, teruggebracht tot de essentie. Bijvoorbeeld door de herhaling en spatiëring van lijnen, vlakken en/of volumes ontstaat een perceptie bij de kijker die de gewaarwording van de fysieke vorm overstijgt. Minimal Art is nog steeds van grote invloed op de architectuur en design van tegenwoordig.

TEFAF art fair

Tijdens ons bezoek aan de TEFAF (fine art fair) in Maastricht konden we als kunstliefhebbers ons hart ophalen. De beurs biedt een zeer breed scala aan kunstwerken en artefacten, voortreffelijk gepresenteerd in een prachtige setting. Van oude meesters, via Picasso, Braque, Chagall en Miró tot hedendaagse kunstenaars. Onze focus lag tijdens het bezoek op moderne kunst en design. We konden vele kunstwerken bewonderen die als Minimal Art geclassificeerd zijn of er aan gerelateerd zijn.

Minimal Art voorgangers

Een interessant kunstwerk waar ons oog op viel was César Domela’s ‘Portret van mijn vader’ uit 1923. Een tijdlang maakte hij kunstwerken die sterk gerelateerd zijn aan zijn beroemdere tijdgenoot Mondriaan. In hoeverre heeft Mondriaan zich in de jaren ’30 en ’40 tot een voorloper van Minimal Art ontwikkeld? Het kunstwerk Achrome van Piero Manzoni bestaat uit steentjes op canvas en is wel gerealiseerd in de jaren ’60. Manzoni’s kunst was veelal conceptueel van aard waarbij hij de status van kunst en de kunstenaar ter discussie stelde.

Introspectief

Uit 1966 komt het kunstwerk ‘Concetto Spaziale, Attese’ van Lucio Fontana. Het is één van zijn werken waarin hij met een mes snedes in het canvas maakt. Het canvas is daarmee geen drager van het kunstwerk maar maakt er onderdeel van uit. De handeling van het snijden in het doek is onderdeel van het kunstwerk en Fontana is daarmee een grondlegger van de performance art die in de jaren ’70 tot bloei komt. Iets recenter is een schilderij van Yun Hyong-Keun uit de introspectieve Umber serie. Deze werken kenmerken zich door donkere aardse vlakken met onscherpe overgangen.

Op-Art

Twee andere kunstwerken die ons aanspraken zijn van de hand van respectievelijk Pierre Soulages en Carlos Cruz-Diez. Coulages schilderde het donkergrijze doek met stroken zwarte acrylverf in 2015 op 95-jarige leeftijd. De geometrische vormen in het werk van Venezolaan Cruz-Diez uit 1970 ontvouwen zich voor de kijker tijdens het bewegen langs het kunstwerk. Men beschouwt zijn werk dan ook wel als kinetische kunst of als op-art, een stroming die zich kenmerkt door optische illusies.