Paulina Villa is architect en oprichter van architectenbureau CO-TA in Tulum, Mexico. Ze is daar al vele jaren werkzaam en heeft de (soms stormachtige) ontwikkelingen in Tulum meegemaakt. Van klein dorpje tot huidige hotspot. Op bezoek bij haar spraken we over architectuur en over haar benadering van het vak. Ze nam me ook mee naar een kleinschalig hotel dat ze gerealiseerd heeft in de wijk Aldea Zama. Onze gesprekken hebben we gedistilleerd naar een klein interview.
Hoe zou je de lokale context beschrijven en hoe houd je daar rekening mee bij het ontwerpen van een gebouw als architect in Tulum?
Ik denk dat elke stad evolueert in samenhang met haar bewoners en alles wat met hen te maken heeft. Dit gebeurt ook met de projecten die ik hier heb ontworpen en gebouwd. Of het nu gaat om een hotel, huis of restaurant. Het is alsof ze een eigen leven hebben in hoe ze verouderen. De veranderingen omvatten zowel goede als minder goede aspecten die ik graag als “groeipijnen” omschrijf. Zoals een kind dat verandert in een tiener. Een van de belangrijkste factoren die Tulum in beweging zet, is het toerisme. Daarom heb ik sinds 2009 gezien hoe bezoekers in de loop der jaren zijn geëvolueerd naar verschillende profielen. Zoals backpackers, gypsetters, tuluminatis, kunstenaars, gezinnen en anderen. Deze bezoekers creëren hun eigen vraag. En daarmee ontstaat het aanbod van evenementen, dingen om te doen, dingen om te eten, enzovoort. Deze factoren, zo heb ik gezien, beïnvloeden de ruimtes en de architectuur, esthetisch gezien, in verschillende conceptuele stijlen uit alle delen van de wereld. Deze kosmopolitische mix heeft geresulteerd in een interessante unieke visuele taal. Het is hoe Tulum zijn eigen stijl heeft gecreëerd.
Wat zou jouw absolute droomproject zijn om te ontwerpen? Of wat zijn jouw aspiraties voor de toekomst?
Als architect in Tulum zou ik graag deel uitmaken van het creëren van een kunstenaarsresidentie of een museum. Cultuur is belangrijk in een plaats waar mensen van over de hele wereld wonen of gewoon op bezoek komen. Ik denk ook dat wanneer je de ruimte hebt, de artistieke gemeenschap bij elkaar komt en zichzelf vindt en kennis en ervaringen uitwisselt. Stel je een ruimte voor waar je artistieke stages kunt hebben en festivals of evenementen op het gebied van muziek, gastronomie, hedendaagse expressie en kunst in het algemeen kunt organiseren. In Tulum is er momenteel veel bewustzijn van welzijn om aan te pakken. Maar het culturele aspect moet nog groeien. In dit huidige jaar 2023 wordt het zelfs een behoefte, vooral door de nieuwe generaties van Tulumenses. Sommigen zelfs met een andere nationaliteit naast de Mexicaanse.
Welke andere architecten bewonder je en waarom?
Ik houd van diversiteit onder architecten met verschillende stijlen. Het antwoord zou altijd meer te maken hebben met wat ik op dat moment aan het doen ben, wie me op dat moment het meest inspireert. Ik werd uitgenodigd om een presentatie te geven op 8 maart vanwege het feit dat ons kantoor wordt geleid door vrouwelijke architecten. Tijdens het voorbereiden van mijn presentatie stuitte ik op veel vrouwelijke architecten die absoluut inspirerend waren. Op dit moment zou ik mijn bewondering uitspreken voor wijlen Zaha Hadid. Ongeacht dat men haar als “starchitect” zag, bewonder ik hoe ze geen angst toonde om een sprong te wagen in haar gebruik van materialen. De eerste vrouwelijke architect die de Pritzker Prize won plus vele andere erkenningen. Ze was van Arabische afkomst en werkzaam in een veld dat nog steeds gedomineerd wordt door mannen. Ze toonde vertrouwen in het ontwikkelen van haar eigen stijl met vloeiende lijnen.