Een lokale architectuur

Lokale architectuur

Recent waren we op bezoek bij Proarh in Zagreb, één van de meest vooraanstaande architectenbureau’s van Kroatië. Het bureau is opgericht door Davor Mateković in 1993 en heeft vele aansprekende projecten gerealiseerd. We spraken daar anderhalf uur met Vedrana Jančić over hun projecten en over lokale architectuur. Zij is als architect al sinds 15 jaar bij vele projecten betrokken.

Villa op een eiland

Davor Mateković, een Kroatische architect, kreeg erkenning nadat hij een uniek strohuis had ontworpen dat de architecturale gemeenschap in Kroatië wist te boeien. Ook de door Proarh ontworpen Villa ‘Issa Megaron’ op het eiland Vis heeft internationaal veel erkenning gekregen. Het is een villa dat naadloos in het bestaande landschap is ingebed. Bijzonder is dat Mateković regionale culturele identiteiten, gematerialiseerd door stro, steen en beton, heeft geïntegreerd.

Continuïteit

In het werk van Proarh zijn enkele contante concepten te onderscheiden: continuïteit, communicatie en context. Je kunt ze als een kader zien om de architectuur van Mateković te analyseren. Continuïteit verwijst naar het behoud van nationaal cultureel verzet en het beschermen van identiteit, wat Mateković bereikt door zijn architectonische productie. Architectuur, als een communicatief medium, vertelt zijn eigen abstracte erfgoed en beschrijft zichzelf. De architectuur van Mateković belichaamt dit verhalende karakter, waarbij abstracte en figuurlijke elementen effectief in balans worden gebracht. Zijn ontwerpen overstijgen de overdadige trends in de architectuur die de behoeften van mensen en de omgeving negeren.

Specifieke context

De architectuur van Mateković toont zijn vermogen om wereldwijde invloeden in de lokale Kroatische context te assimileren. Het getuigt van een diep begrip van de locatie en de culturele betekenis ervan. Elke locatie heeft specifieke eigenschappen waar de architectuur zich mee dient te verhouden. Het landschap, het klimaat, de cultuur, de historische context en ook de geest van een plek neem je als architect in ogenschouw. En elke locatie vraagt om een unieke benadering. Zo is er de eerder genoemde villa op het eiland Vis die zich met het landschap verstrengeld heeft. Dan is er een andere villa aan de Dalmatische kust die een relatie met de omgeving aangaat door er zich fysiek juist volledig van los te maken. Twee totaal verschillende ruimtelijke concepten maar beide passend voor hun eigen specifieke locatie.

Moderniteit en openheid

Het opus van Mateković vertegenwoordigt een succesvolle mix van nationale cultuur, moderniteit en openheid naar de wereldwijde architectonische scene. Zijn werk is een authentieke representatie van de Kroatische architectuur, los van academische voorschriften en ontwerpclichés. Door de cultuur van een specifieke gemeenschap te bepleiten, benadrukt de architectuur van Mateković dat er een eigentijdse, lokale architectuur in Kroatië na te streven is.