Carlo Scarpa

Wie ooit in Venetië is geweest, is bewust of onbewust in aanraking gekomen met de architectuur van Carlo Scarpa. Zijn werk is verbonden met de stad Venetië zoals de gondels dat zijn. Alleen is het werk van deze Italiaanse architect en vormgever minder opvallend aanwezig dan de gangbare Venetiaanse iconen. Daardoor minder bekend bij het grote publiek maar des te leuk om te ontdekken.

Renaissance man Carlo Scarpa

Voor wie zijn werk niet kent, denk niet aan gotiek of renaissance architectuur. Carlo Scarpa was een twintigste eeuwse vormgever. Hij werd geboren in Venetië en leefde van 1906 tot 1976. Veel van zijn werk is dan ook in die stad te vinden, hoewel er in o.a. Vicenza ook projecten van zijn hand te bewonderen zijn. Met zijn zeer uiteenlopend oeuvre kun je hem met gemak een ‘renaissance man’ noemen. Of ‘Uomo Universale’ zoals men het in het Italiaans zegt. Een man die beeldende kunst, meubelontwerp, landschapsontwerp, tuinontwerp, interieur design en architectuur combineerde. Tot die tijd was dat niet ongebruikelijk voor vormgevers maar tegen het eind van zijn leven begonnen deze vakgebieden meer uit elkaar te groeien. En tot op de dag van vandaag is dat nog steeds het geval.

Unieke ontwerpen

In zijn werk legde Carlo Scarpa een bijna onnavolgbare precisie aan de dag met zeer veel technische details. Elk onderdeel van zijn ontwerp is uniek, er zit vrijwel geen repetitie in. Je kunt stellen dat hij het pre-industriële vakmanschap combineerde met moderne vormentaal en industriële materialen. Of je kunt zijn details als moderne ornamentiek zien. Daarin onderscheidt hij zich van zijn tijdgenoten die ofwel vast bleven houden aan traditionalisme ofwel een volledig moderne vormgeving nastreefden. Scarpa liet zich qua materiaal ook zeker niet beperken, hoewel bij net als de modernistische tijdgenoten vaak koos voor beton en staal. Hij deed dit echter met een bijna ambachtelijke detaillering en zorgvuldigheid. Dat vergt veel materiaalkennis van de ontwerper maar ook een vakmanschap van de uitvoerders die je je nu zelden nog ziet.

Belangrijke projecten

Enkele opmerkelijke Venetiaanse projecten van Scarpa zijn het interieur van de Olivetti Showroom aan het San Marco plein, het interieur en de tuin van de Fondazione Querini Stampalia, de toegang tot de Fondamente dei Tolentini en het Venezuela paviljoen. Als je Venetië bezoekt en je hebt interesse in design en architectuur, mis Scarpa niet! Zijn werk geeft een hele mooie, moderne dimensie aan deze oude stad. Het tijdschrift Wallpaper heeft een overzicht van projecten die je kunt bekijken. Combineer het met een bezoek aan de Biennale, hetzij de kunsteditie danwel de architectuureditie. Het najaar is de beste tijd voor een bezoek. De biennale is dan in volle gang en er zijn minder toeristen dan in het voorjaar en de zomer. De najaarsmist maakt het slenteren door de nauwe straatjes bovendien tot een hele sfeervolle ervaring.